Wat is hypnose?

Wat weet je eigenlijk over hypnose? Of beter gezegd, wat denk je te weten over hypnose?

Misschien denk je wel aan het nadoen van een kip, of jezelf belachelijk maken op een podium? Of je denkt dat je de controle kwijt raakt en er nadien helemaal niets meer van weet.

Als dat zo is dan heb ik werkelijk fantastisch nieuws voor je! Dat is het namelijk niet, dat noemen we show. Zit er een bepaalde vorm van hypnose in? Jazeker! De mensen die daar op het podium staan zijn daar niet zomaar gekomen. Die zijn subtiel en uitgebreid getest op hypnosegevoeligheid terwijl ze voor de show nietsvermoedend werden aangesproken door assistenten. De vorm van hypnose die daar getoond wordt heeft bijzonder weinig te maken met de hypnosetechnieken die binnen de hypnotherapie worden toegepast.

Wat is het dan wel?

Hypnose is een mentale staat waar we dagelijks meerdere malen in verkeren, ieder mens sowieso twee keer per dag namelijk vlak voordat je in slaap valt en vlak voordat je wakker wordt. Dat moment is weliswaar erg kort maar toch. Hypnose is eigenlijk niet in een paar zinnen (laat staan alinea’s) uit te leggen.

Toch even een korte omschrijving: het is een soort extreem ontspannen staat van zijn en het zit tussen wakker zijn en slapen in. Binnen de HIN (Hypnose Instituut Nederland), waar ik ook hypnosetrainer ben, gebruiken we de volgende definitie:


Het omzeilen van het kritisch denken om terecht te komen in het selectief (onbewust) denken”


Deze definitie komt eigenlijk van Dave Elman die een zeer belangrijke rol heeft gespeeld binnen de hedendaagse hypnotherapie. Meer daaroveer in een andere blog waarin ook James Esdaile genoemd  genoemd mag worden.

Wanneer we allerlei apparatuur op je aansluiten die je hersengolven meten, dan is hypnose een vergelijkbare staat met wanneer je in je REM slaap bent. Maar…. wel anders. In de eerste plaats werken je zintuigen juist beter dan wanneer je wakker bent. Bovendien is het een staat waarin er een rechtstreekse verbinding is met je onbewustzijn, en daar zit precies de kracht en de kans om problemen op te lossen. Via taal technische patronen zijn we in staat je onbewustzijn te beïnvloeden.

Hersengolven en hypnose

Via metingen van de hersengolven kennen we 5 stadia:

Bètastaat: 14-44 Hz;  in deze staat beredeneren we, trekken we rationele conclusies en nemen we rationele beslissingen. Het kenmerkt zich door een hoge mate van alertheid.

Alfastaat: 7-14 Hz; we zijn nog steeds alert maar met een bepaalde ontspanning, vaak gefocust op één bepaald onderwerp/iets.  Het wordt de leerstaat genoemd omdat beide hersenhelften optimaal met elkaar communiceren. In dit bereik ligt ook de schumann resonantie, het electromagnetisch veld van de aarde.  Goede leraren en trainers weten dit bij cursisten/leerlingen te bereiken door verhalen en metaforen te vertellen waarin ze de onbewuste boodschap verstoppen. Het is de poort naar diepere lagen.

Wanneer we diep in een boek verzonken zijn, naar een verhaal aan het luisteren zijn of gefocust televisie aan het kijken zijn dan zitten we veelal in deze staat.

Thètastaat: 4-7 Hz; dit is de staat waarin het meeste wordt gewerkt bij hypnotherapie. In deze staat weten hypnotherapeuten direct te communiceren met het onbewuste. De gegeven suggesties worden automatisch en direct geaccepteerd. Kinderen zitten bijna altijd in deze staat, vandaar dat alle suggesties die ouders meegeven zo van belang zijn. In deze staat verkeren we wanneer we tussen waak en slaap in zitten. Het wordt ook wel de super-leerstaat genoemd aangezien suggesties direct binnen komen. In deze staat zijn we in staat flarden van herinneringen te ervaren en gebruiken we de visuele cortex rechtstreeks vanuit het onbewuste. Via meditatie en (zelf)hypnose kan deze staat bereikt worden waarbij je je brein kunt her programmeren. Vandaar dat NLP ook wel Neuro Linguïstisch Programmeren wordt genoemd.

Deltastaat: 0,5-4 Hz; dit is de meest diepe staat die met hypnose te bereiken is en het wordt ook wel de hypnotische coma genoemd. In deze staat wordt gevoel en bewustzijn uitgeschakeld. Deze staat wordt bereikt bij anesthesie via hypnose. James Esdaile, reeds eerder genoemd, wist deze staat te creëren als Schotse mijnarts. Tijdens onze REM-slaap verkeren we in dit frequentiebereik, ook wel de diepe slaap genoemd. Hierin herstelt ons lichaam en worden er allerlei groeihormonen aangemaakt.

Gammastaat: 40-70 Hz; hierover is pas de laatste decennia wat meer over bekend. Ze werden voorheen tot de hoge bètagolven gerekend. Wanneer we in deze staat verkeren dan hebben we toegang tot voorkennis, heldere inzichten en waarnemingen en hoger bewustzijn. In deze staat verwerken we zeer veel informatie. Onbekend is of tijdens hypnose of meditatie deze staat bereikt. Er zijn echter vermoedens dat dit zeker kan. Zo zou Boeddha deze staat vermoedelijk hebben bereikt tijdens zijn 49 dagen durende meditatie die hem verlichting en vele antwoorden hebben opgeleverd.

Je onbewuste is dat deel wat bijna alles voor je doet. Denk maar eens aan alles waar je normaliter niet over nadenkt, alles wat automatisch gaat. Juist, zelfs al je lichamelijke processen. En, niet onbelangrijk, het is tevens een databank voor informatie die via je zintuigen (horen, zien, ruiken, proeven en voelen) binnenkomt, vanaf het moment dat je geboren bent. En dat is heel veel. Met name de connecties tussen die data die opgeslagen is vormt vaak de oorzaak van de problemen die je ervaart. Het gevoel wat bij een bepaalde herinnering (zien, horen) hoort bijvoorbeeld.

Volgens de wetenschap

Het mooie is dat we middels hypnose kunnen communiceren met je onbewustzijn en ‘hem’ bepaalde instructies kunnen geven. En dat is precies de reden waarom hypnotherapie vele malen effectiever is dan psycho-analyse en cognitieve gedragstherapie volgens een studie van het American Health Magazine:


Psychoanalyse: 38% herstelt na 600 sessies

Cognitieve gedragstherapie: 72% herstelt na 22 sessies

Hypnotherapie: 93% herstelt na 6 sessies;(waarbij er sprake is geweest van conventionele hypnosetechnieken welke inmiddels meerdere malen, opnieuw verbeterd zijn)


Dus, nog even voor de zekerheid: tijdens een hypnotherapie sessie weet je gewoon nog waar je was en wat je gedaan hebt, wat ik gezegd heb, kun je gewoon praten, horen en voelen. Het is zelfs mogelijk om in een hypnose te zijn met je ogen open. Afhankelijk van het probleem wordt deze vorm van therapie/coaching toegepast.

Binnen de therapie

Binnen therapie passen we deze staat van zijn toe om op onbewust niveau veranderingen te kunnen creëren. Daarom is hypnotherapie zo effectief, in vergelijking met andere therapievormen waar met andere ‘staten’ wordt gewerkt. Zie de uitleg hierboven over frequentiestaten.

Uiteraard valt er nog veel meer over hypnose en je onbewustzijn te vertellen. Er zijn niet voor niets al tientallen dan wel honderden boeken over geschreven. Echter, je kunt een ervaring eigenlijk niet echt omschrijven, toch?

Over de schrijver